آموختن اسم نت‌های موسیقی از آموختن الفبای هر زبانی آسانتر است. حتماً دقت کرده‌اید که روی سازی مثل پیانو کلاویه‌های زیادی وجود دارد و می‌تواند صداهای گوناگونی تولید کند. در مورد سازهای دیگر و صدا انسان هم همینطور است. نکته جالب این است که برای همه‌ی این صداها تنها هفت اسم وجود دارد.
| به فارسی | دو | رِ | می | فا | سُل | لا | سی |
| نظام هجایی | do | re | mi | fa | sol | la | si |
| نظام الفبایی | C | D | E | F | G | A | B |
تکلیف نام نت‌های آن همه کلاویه روی پیانو چه می‌شود؟
تمامی کلاویه‌های سفید روی پیانو به دسته‌های هفت‌تایی تقسیم‌می‌شوند. گروه‌ها از چپ به راست شماره‌گذاری می‌شوند. نام هر کدام از نت‌های در هر گروه مانند جدول بالاست. برای اینکه وقتی برای مثال در مورد نت سُل حرف می‌زنند، شنونده بداند در مورد کدام سل حرف می‌زنند از شماره گروه استفاده می‌کنند. برای مثال می‌گویند «سُل چهارم» یا «سل اکتاو چهار». در گفتار دیگری توضیح می‌دهم که چرا به این گروه نت‌ها «اکتاو» می‌گویند.
اینکه چرا برای توضیح موضوع‌های مربوط به تئوری از مثال ساز پیانو استفاده می‌کنند به دلیل سهولت درک مطلب به خاطر شکل ظاهری ساز پیانوست. این مفاهیم در همه‌ی سازها صدق می‌کنند و برای نوازندگان آن سازها راحت‌تر قابل درک است.
کارکرد این نظام‌های مشخص‌کننده اسم نت‌های موسیقی چیست و بالاخره کدام را باید یاد بگیریم؟
پاسخ سریع اینکه لازم است هر دو را که یاد بگیریم. به صورت معمول نظام الفبایی برای اسم نت‌های موسیقی در کشورهای انگلیسی‌زبان و نظام هجایی در دیگر ممالک اروپایی پراستفاده‌تر است. فارغ از این، در یک کشور ثابت هر کدام از اینها در رویکردهای مختلف آموزشی می‌توانند نقشی برعهده بگیرند. برای مثال یک گیتاریست در ایران، برای نوشتن نام یک آکورد از نظام الفبایی استفاده می‌کند ولی همان را در کلام، هجایی می‌خواند. در تمرین‌های دیده‌خوانی نت و سلفژ، نام‌های هجایی معمول است.
اسم نت‌های موسیقی در کلاس موسیقی کودک:
روی تیغه‌های سازهای بلز، زایلوفون و متالوفون برای اسم نت‌های موسیقی از نظام نامگذاری الفبایی استفاده شده‌است. در گفتار از نظام هجایی استفاده می‌کنیم. کودکان به مرور می‌آموزند که با دیدن نشان‌های نظام الفبایی اسامی نظام هجایی را به یاد آورند.
دانستنی
نظام هجایی برای اسم نت‌های موسیقی (که در ایران هم رواج دارد) بر اساس تئوری موسیقی قرون وسطا است و در ایتالیا و فرانسه ریشه دارد. این اسامی برگرفته از هجاهای ابتدای یک شعر مناجات‌گونه هستند.
نظام الفبایی (که در کشورهای انگلیسی و آلمانی زبان رواج دارد) ریشه در تئوری موسیقی یونان باستان داشته و نت لا را مبدا قرار داده است.
نظام الفبایی مبتنی بر حروف ابجد از قدیمی‌ترین نظام‌های نامگذاری نت‌هاست و ریشه ایرانی دارد. در رساله‌های یعقوب کندی، فارابی، ابن‌سینا و … این نظام و روند تکامل‌ش دیده می‌شود.
از مجموعه گفتارهای آموزشی : این مجموعه برای آموزش منظم و یا مراجعه‌های گاه‌به‌گاه والدین کودکانِ حاضر در دوره‌های موسیقی کودک طراحی شده‌است. این مقالات کوتاه آموزشی به مرور افزایش و بهبود خواهند یافت. در صورت نیاز به آموزش عناوینی که اکنون در سایت موجود نیست، مشاهده ایراد و یا تمایل به ارایه پیشنهاد از صفحه ارتباط با من استفاده نمایید.
برای مطالعه بیشتر در زمینه تئوری موسیقی می‌توانید به کتاب مصطفی‌کمال پورتراب با نام «تئوری موسیقی» (لینک خرید) یا کتاب «تئوری بنیادی موسیقی» نوشته پرویز منصوری (لینک خرید) مراجعه کنید. کتاب تئوری بنیادی موسیقی که من ترجیحش می‌دهم، ممکن است در نوبت‌های مختلف چاپ رنگ جلدش عوض شود. این نسخه‌ها با هم تفاوتی ندارند.
بایگانی گفتارهای آموزشی
بخش | گفتار
ساختار گفتارهای آموزشی سایت در حال تغییر و بهبود است. این تغییرات برای ایجاد سهولت گسترش و افزایش این گفتارها و همینطور دسترسی آسانتر مخاطبان در حال انجام است. به مرور همه‌ی گفتارها به این بخش افزوده خواهند شد.